Θύμα των κλιματικών αλλαγών πέφτει η αγροτική παραγωγή της χώρας μας,
εξαιτίας της αύξησης της μέσης θερμοκρασίας και της μείωσης των
βροχοπτώσεων, που προκαλούν το φαινόμενο της πρόωρης άνοιξης.
Η χειμερινή περίοδος είναι κάθε χρόνο και μικρότερη, με αποτέλεσμα να υπάρχει φόβος για διαρκές πλήγμα σε παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα, όπως είναι η ελιά, το αμπέλι και το σιτάρι.
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για παγίωση του φαινομένου της πρόωρης άνοιξης τουλάχιστον την τελευταία τετραετία. Πέρυσι, η πρόωρη άνοιξη είχε καταστρέψει το 55% των βιομηχανικών ροδάκινων, το 80% των ελιών και το 50% των λωτών και των κυδωνιών στη Μακεδονία.
Φέτος, το ίδιο φαινόμενο του μικρού και ήπιου χειμώνα απειλεί να μειώσει μέχρι και κατά 90% την παραγωγή του αμπελιού στην Κρήτη!
«Η πρόωρη άνοιξη είναι ένα φαινόμενο που καταγράφεται όλο και πιο έντονα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με ήπιους χειμώνες, υψηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες και λιγότερες -αλλά δυνατές- βροχοπτώσεις.
Φέτος, αυτό το φαινόμενο καταγράφηκε μία εβδομάδα νωρίτερα από πέρυσι, δηλαδή από τις 20 Φεβρουαρίου», εξηγεί ο Θωμάς Σωτηρόπουλος, ερευνητής του Κρατικού Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων στη Νάουσα.
Η πρόωρη άνοιξη έχει συνέπεια την πρώιμη άνθιση, με αποτέλεσμα οι καλλιέργειες να είναι εξαιρετικά ευαίσθητες, ακόμα και στην παραμικρή πτώση θερμοκρασίας.
«Τα τελευταία χρόνια, οι παραδοσιακές δενδρώδεις καλλιέργειες (οπωροφόρα, ελιές, αμπέλια) δέχονται λιγότερες ώρες ψύχους σε σχέση με τις ανάγκες τους, εξαιτίας της μείωσης της περιόδου με χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει παραγωγή λιγότερων ανθέων ή παραγωγή ασθενών ανθέων, που δεν μπορούν να δώσουν καρπό.
Σημαντικό ρόλο, όμως, στη μείωση της παραγωγής παίζουν και οι βροχοπτώσεις, που τα τελευταία χρόνια μειώνονται διαρκώς», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης, επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, που ανήκει στον ελληνικό γεωργικό οργανισμό «Δήμητρα».
«Τρελάθηκαν» τα αμπέλια
Στην Κρήτη, οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ανυπαρξία βροχοπτώσεων έχουν «τρελάνει» τα αμπέλια, που αναπτύσσονται σαν να βρίσκονται χρονικά λίγο πριν από την άνοιξη. «Για τα αμπέλια υπάρχει κίνδυνος απώλειας σε ποσοστό που φτάνει το 90%.
Η ανησυχία, όμως, είναι ότι το φαινόμενο της πρόωρης άνοιξης θα παγιωθεί. Τα τελευταία 20 χρόνια, στην Κρήτη ζήσαμε καταστάσεις με έντονη ξηρασία, ενώ και τα στοιχεία των τελευταίων 40 χρόνων στο Αγροκήπιο στα Χανιά επιβεβαιώνουν την τάση μείωσης των βροχοπτώσεων.
Στα Χανιά, η μέση θερμοκρασία την περίοδο Οκτωβρίου - Φεβρουαρίου από το 2012 έως το 2014 ήταν αυξημένη κατά 2-3 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της τελευταίας δεκαετίας», περιγράφει ο Κ. Χαρτζουλάκης.
Σημαντικά προβλήματα καταγράφονται λόγω των κλιματικών αλλαγών και στο Κιλκίς. Οπως εξηγεί ο Γιώργος Τερζής, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Κιλκίς, εξαιτίας της υγρασίας και της αυξημένης θερμοκρασίας, τις τελευταίες 20 ημέρες βρίσκονται σε έξαρση οι μυκητιάσεις στα κριθάρια και τα στάρια.
«Περίπου το 30% της παραγωγής έχει προσβληθεί από μύκητες και έχει κιτρινίσει. Από ό,τι μαθαίνουμε, το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται σε όλη την παραγωγή, από την Κομοτηνή έως τη Χαλκιδική.
Για να σώσουμε την παραγωγή, θα πρέπει να ραντίσουμε. Ωστόσο, αυτό είναι δύσκολο, γιατί δεν μπορούμε να μπούμε στα χωράφια λόγω της υγρασίας», σημειώνει.
Οπως εξηγεί ο ίδιος, ανησυχία επικρατεί και για την καλλιέργεια των δέντρων: «Στην περιοχή έχουμε δαμάσκηνα, αχλάδια και βερίκοκα, τα οποία βρίσκονται ήδη στη φάση της ανθοφορίας. Αν πέσει η θερμοκρασία, με τα πρώτα κρύα δεν θα έχουμε καμία παραγωγή».
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν και οι αγρότες της Δράμας. Οπως αναφέρει ο Χρήστος Γκόντιας, από την Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Δράμας, η ανθοφορία ξεκίνησε περίπου έναν μήνα νωρίτερα.
«Κανονικά η ανθοφορία ξεκινάει γύρω στις 15 Μαρτίου, αλλά φέτος είδαμε ανθούς στις κυδωνιές, τις μηλιές, τις κερασιές και τις αχλαδιές από τις αρχές Φεβρουαρίου.
Αν ο Μάρτιος φέρει τους γνωστούς παγετούς του, τότε θα χαθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής. Ολα θα κριθούν τις επόμενες ημέρες», λέει με ανησυχία.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Μεσσηνία, όπου οι εκτιμήσεις για τη φετινή παραγωγή της ελιάς μιλούν για μείωση που φτάνει μέχρι και το 50%, σε σχέση με πέρυσι.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, Κωνσταντίνο Κατσούλη, από τα μέσα Φεβρουαρίου, σχεδόν έναν μήνα νωρίτερα από το φυσιολογικό, έχουν αρχίσει να φουσκώνουν τα «μάτια» στα αμπέλια και τις ελιές.
«Η παραγωγή κινδυνεύει φέτος να είναι τουλάχιστον η μισή απ’ ό,τι ήταν πέρυσι. Από τις κλιματικές αλλαγές, όμως, απειλείται όλη η παραγωγή μας, και αυτό είναι κάτι που έχουμε καταλάβει πολύ καλά τα τελευταία χρόνια», καταλήγει.
Κανένα αποτέλεσμα μέχρι στιγμής δεν έχει η σύσταση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης της Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας για την καταπολέμηση των προβλημάτων που προκαλούν οι κλιματικές αλλαγές, που έχει αποφασιστεί από τον περασμένο Νοέμβριο.
Στόχος της ομάδας είναι η εκπόνηση μελετών για την αντιμετώπιση της μείωσης της αγροτικής παραγωγής ,που οφείλεται στα ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα.
Παρ’ όλα αυτά, η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων δεν έχει προχωρήσει ακόμα σε κάποια ολοκληρωμένη εισήγηση που να αφορά τον περιορισμό της ζημιάς από τις κλιματικές αλλαγές.
Οι επιστήμονες, από την πλευρά τους, προτείνουν τη λύση της προσαρμογής στις νέες κλιματικές συνθήκες με την υιοθέτηση νέων καλλιεργειών.
«Αν επαληθευθούν οι προβλέψεις που θέλουν αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση των βροχοπτώσεων, τότε είναι δεδομένο πως οι τροπικές καλλιέργειες θα μπορούν να αναπτυχθούν με επιτυχία.
Ειδικά για την περιοχή της Κρήτης, μπορούμε να κάνουμε λόγο για αύξηση της καλλιέργειας του μάνγκο και της μπανάνας, που θα μπορούν να καλλιεργούνται και εκτός θερμοκηπίου», αναφέρει ο Κ. Χαρτζουλάκης.
Η χειμερινή περίοδος είναι κάθε χρόνο και μικρότερη, με αποτέλεσμα να υπάρχει φόβος για διαρκές πλήγμα σε παραδοσιακά αγροτικά προϊόντα, όπως είναι η ελιά, το αμπέλι και το σιτάρι.
Οι επιστήμονες κάνουν λόγο για παγίωση του φαινομένου της πρόωρης άνοιξης τουλάχιστον την τελευταία τετραετία. Πέρυσι, η πρόωρη άνοιξη είχε καταστρέψει το 55% των βιομηχανικών ροδάκινων, το 80% των ελιών και το 50% των λωτών και των κυδωνιών στη Μακεδονία.
Φέτος, το ίδιο φαινόμενο του μικρού και ήπιου χειμώνα απειλεί να μειώσει μέχρι και κατά 90% την παραγωγή του αμπελιού στην Κρήτη!
«Η πρόωρη άνοιξη είναι ένα φαινόμενο που καταγράφεται όλο και πιο έντονα τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με ήπιους χειμώνες, υψηλότερες για την εποχή θερμοκρασίες και λιγότερες -αλλά δυνατές- βροχοπτώσεις.
Φέτος, αυτό το φαινόμενο καταγράφηκε μία εβδομάδα νωρίτερα από πέρυσι, δηλαδή από τις 20 Φεβρουαρίου», εξηγεί ο Θωμάς Σωτηρόπουλος, ερευνητής του Κρατικού Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων στη Νάουσα.
Η πρόωρη άνοιξη έχει συνέπεια την πρώιμη άνθιση, με αποτέλεσμα οι καλλιέργειες να είναι εξαιρετικά ευαίσθητες, ακόμα και στην παραμικρή πτώση θερμοκρασίας.
«Τα τελευταία χρόνια, οι παραδοσιακές δενδρώδεις καλλιέργειες (οπωροφόρα, ελιές, αμπέλια) δέχονται λιγότερες ώρες ψύχους σε σχέση με τις ανάγκες τους, εξαιτίας της μείωσης της περιόδου με χαμηλές θερμοκρασίες. Αυτό σημαίνει παραγωγή λιγότερων ανθέων ή παραγωγή ασθενών ανθέων, που δεν μπορούν να δώσουν καρπό.
Σημαντικό ρόλο, όμως, στη μείωση της παραγωγής παίζουν και οι βροχοπτώσεις, που τα τελευταία χρόνια μειώνονται διαρκώς», σημειώνει ο Κωνσταντίνος Χαρτζουλάκης, επιστημονικός συνεργάτης του Ινστιτούτου Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων, που ανήκει στον ελληνικό γεωργικό οργανισμό «Δήμητρα».
«Τρελάθηκαν» τα αμπέλια
Στην Κρήτη, οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την ανυπαρξία βροχοπτώσεων έχουν «τρελάνει» τα αμπέλια, που αναπτύσσονται σαν να βρίσκονται χρονικά λίγο πριν από την άνοιξη. «Για τα αμπέλια υπάρχει κίνδυνος απώλειας σε ποσοστό που φτάνει το 90%.
Η ανησυχία, όμως, είναι ότι το φαινόμενο της πρόωρης άνοιξης θα παγιωθεί. Τα τελευταία 20 χρόνια, στην Κρήτη ζήσαμε καταστάσεις με έντονη ξηρασία, ενώ και τα στοιχεία των τελευταίων 40 χρόνων στο Αγροκήπιο στα Χανιά επιβεβαιώνουν την τάση μείωσης των βροχοπτώσεων.
Στα Χανιά, η μέση θερμοκρασία την περίοδο Οκτωβρίου - Φεβρουαρίου από το 2012 έως το 2014 ήταν αυξημένη κατά 2-3 βαθμούς Κελσίου, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο της τελευταίας δεκαετίας», περιγράφει ο Κ. Χαρτζουλάκης.
Σημαντικά προβλήματα καταγράφονται λόγω των κλιματικών αλλαγών και στο Κιλκίς. Οπως εξηγεί ο Γιώργος Τερζής, πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Κιλκίς, εξαιτίας της υγρασίας και της αυξημένης θερμοκρασίας, τις τελευταίες 20 ημέρες βρίσκονται σε έξαρση οι μυκητιάσεις στα κριθάρια και τα στάρια.
«Περίπου το 30% της παραγωγής έχει προσβληθεί από μύκητες και έχει κιτρινίσει. Από ό,τι μαθαίνουμε, το πρόβλημα αυτό εντοπίζεται σε όλη την παραγωγή, από την Κομοτηνή έως τη Χαλκιδική.
Για να σώσουμε την παραγωγή, θα πρέπει να ραντίσουμε. Ωστόσο, αυτό είναι δύσκολο, γιατί δεν μπορούμε να μπούμε στα χωράφια λόγω της υγρασίας», σημειώνει.
Οπως εξηγεί ο ίδιος, ανησυχία επικρατεί και για την καλλιέργεια των δέντρων: «Στην περιοχή έχουμε δαμάσκηνα, αχλάδια και βερίκοκα, τα οποία βρίσκονται ήδη στη φάση της ανθοφορίας. Αν πέσει η θερμοκρασία, με τα πρώτα κρύα δεν θα έχουμε καμία παραγωγή».
Σήμα κινδύνου εκπέμπουν και οι αγρότες της Δράμας. Οπως αναφέρει ο Χρήστος Γκόντιας, από την Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Δράμας, η ανθοφορία ξεκίνησε περίπου έναν μήνα νωρίτερα.
«Κανονικά η ανθοφορία ξεκινάει γύρω στις 15 Μαρτίου, αλλά φέτος είδαμε ανθούς στις κυδωνιές, τις μηλιές, τις κερασιές και τις αχλαδιές από τις αρχές Φεβρουαρίου.
Αν ο Μάρτιος φέρει τους γνωστούς παγετούς του, τότε θα χαθεί ένα πολύ μεγάλο μέρος της παραγωγής. Ολα θα κριθούν τις επόμενες ημέρες», λέει με ανησυχία.
Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Μεσσηνία, όπου οι εκτιμήσεις για τη φετινή παραγωγή της ελιάς μιλούν για μείωση που φτάνει μέχρι και το 50%, σε σχέση με πέρυσι.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, Κωνσταντίνο Κατσούλη, από τα μέσα Φεβρουαρίου, σχεδόν έναν μήνα νωρίτερα από το φυσιολογικό, έχουν αρχίσει να φουσκώνουν τα «μάτια» στα αμπέλια και τις ελιές.
«Η παραγωγή κινδυνεύει φέτος να είναι τουλάχιστον η μισή απ’ ό,τι ήταν πέρυσι. Από τις κλιματικές αλλαγές, όμως, απειλείται όλη η παραγωγή μας, και αυτό είναι κάτι που έχουμε καταλάβει πολύ καλά τα τελευταία χρόνια», καταλήγει.
Κανένα αποτέλεσμα μέχρι στιγμής δεν έχει η σύσταση από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης της Επιστημονικής Ομάδας Εργασίας για την καταπολέμηση των προβλημάτων που προκαλούν οι κλιματικές αλλαγές, που έχει αποφασιστεί από τον περασμένο Νοέμβριο.
Στόχος της ομάδας είναι η εκπόνηση μελετών για την αντιμετώπιση της μείωσης της αγροτικής παραγωγής ,που οφείλεται στα ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα.
Παρ’ όλα αυτά, η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων δεν έχει προχωρήσει ακόμα σε κάποια ολοκληρωμένη εισήγηση που να αφορά τον περιορισμό της ζημιάς από τις κλιματικές αλλαγές.
Οι επιστήμονες, από την πλευρά τους, προτείνουν τη λύση της προσαρμογής στις νέες κλιματικές συνθήκες με την υιοθέτηση νέων καλλιεργειών.
«Αν επαληθευθούν οι προβλέψεις που θέλουν αύξηση της θερμοκρασίας και μείωση των βροχοπτώσεων, τότε είναι δεδομένο πως οι τροπικές καλλιέργειες θα μπορούν να αναπτυχθούν με επιτυχία.
Ειδικά για την περιοχή της Κρήτης, μπορούμε να κάνουμε λόγο για αύξηση της καλλιέργειας του μάνγκο και της μπανάνας, που θα μπορούν να καλλιεργούνται και εκτός θερμοκηπίου», αναφέρει ο Κ. Χαρτζουλάκης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου